آندوسکوپی فوقانی روشی است که در آن امکان بررسی داخل مری ، معده و ابتدای روده باریک فراهم می شود و اقدامات تشخیصی و درمانی شامل PEG ( گذاشتن لوله تغذیه ای) ، بستن واریس مری ، کنترل خونریزی گوارشی ، برداشتن پولیپ ها ، استنت گذاری تنگی ها و بدخیمی ها و درآوردن جسم خارجی و بسیاری از اقدامات دیگر.
کولونوسکوپی روشی که در آن دستگاه گوارش تحتانی یا سرتاسر روده بزرگ بررسی می شود و اقدامات تشخیصی و درمانی نظیر پولیپکتومی ، دیلاتاسیون کولون و تنگی ها و بدخیمی ها ، بندلیگیشن هموروئیدها صورت می گیرد.
انتروسکوپی به روش آندوسکوپروشی است که در آن روده باریک قابل بررسی می باشد و در این روش یک آندوسکوپ قابل انعطاف از طریق دهان یا مقعد بر اساس تصمیم گیری پزشک وارد دستگاه گوارش می شود و به کمک دو بالن که روی آندوسکوپ قرار میگیرد ، دستگاه درون روده باریک حرکت می کند و با این روش امکان بررسی و درمان خونریزیهای روده باریک و نمونه برداری از روده باریک امکان پذیر می باشد.
در طی اقدام تشخیصی ویدئو کپسول انتروسکوپی یک عدد کپسول مجهز به دوربین توسط بیمار بلعیده و تصاویر ارسالی در طی ۱۲ ساعت از دهان تا انتهای روده باریک ثبت می شود و در رسیوری که به بیمار وصل است ضبط شده و سپس اطلاعات در سیستم آپلود و توسط پزشک بازبینی می شود و کپسول بعد از ۲۴ ساعت خودبخود دفع می گردد.
چه زمانی باید کولونوسکوپی انجام داد؟
کولونوسکوپی می تواند برای موارد زیر توصیه شود :
بررسی علائم و نشانه های روده: کولونوسکوپی به پزشک کمک کند دلایل احتمالی در مورد درد شکمی، خونریزی از رکتوم، یبوست مزمن، اسهال مزمن و دیگر مشکلات روده را تشخیص دهد.
بررسی سرطان روده بزرگ: اگر سن شما بالای ۵۰ سال باشد و در خطر متوسط ابتلا به سرطان قرار داشته باشید، ممکن است پزشک کولونوسکوپی را هر ۱۰ سال یکبار و یا زودتر توصیه کند. کولونوسکوپی یکی از گزینه های موجود برای تشخیص سرطان روده بزرگ است. در مورد سایر گزینه های موجود با پزشکتان مشورت کنید.
بررسی پلیپ های بیشتر: اگر قبلا پلیپ داشتید، پزشک شما ممکن است از کولونوسکوپی برای بررسی و یا برداشتن پلیپ های اضافی کمک بگیرد. این موضوع به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ کمک می کند.
ERCP
ERCP روشی که به کمک دستگاه دئودنوسکوپی مجاری صفراوی و کیسه صفرا و پانکراس به وسیله ماده حاجب پر و با اشعه بررسی می شود (تمامی همکاران پرستار دارای فیلم بج اختصاصی هستند).اقدامات تشخیصی و درمانی در ERCP شامل تومورهای پانکراس، مجاری صفراوی ، انسدادهای صفراوی ،استنت گذاری و دیلاته کردن مجرا ، درآوردن سنگهای صفراوی و کیستهای مجاری صفراوی می باشد.امکان نمونه برداری از دهانه آمپول واتر هم امکان دارد.
کلانژیوسکوپی و سنگ شکنی در صورتیکه سنگهای مجاری صفراوی با روش ERCP و معمولی خارج نشوند با این روش سنگها شکسته و سپس خارج می شوند ضمنا در این روش امکان نمونه برداری از داخل مجاری صفراوی و ارزیابی تشخیصی و درمانی ضایعات و تنگی های خوش خیم و بدخیم هم میسر می باشد.
اندوسونوگرافی روشی اختصاصی به منظور بررسی دیواره دستگاه گوارشی فوقانی و تحتانی می باشد و به کمک این روش می توان تصاویر سونوگرافی خوبی از اندام هایی که در مجاورت مجرای گوارشی قرار گرفته اند مانند مجاری صفراوی ، پانکراس گره های لنفاوی بدست آورد و دو نوع از این دستگاه که عبارتند ازRadial و Linear است که تفاوت عمده این دو دستگاه در ظرفیت های تشخیصی به لحاظ گرفتن نمونه برداری و یا انجام آسپیراسیون سوزنی و اقدامات درمانی است ، با نوع رادیال صرفا برای تشخیص ضایعات استفاده می شود اما با نوع Linear می توان نمونه هم گرفت ( FNA ). در روش اندوسونوگرافی بررسی ضایعات مخاطی و زیر مخاطی از لوله گوارشی برای تشخیص و درمان امکان پذیر است و یک راهکار با ارزش و کم عارضه نسبت به جراحی می باشد و در مرحله بندی ضایعات بدخیم و نیز اقدامات تشخیصی و درمانی دستگاه گوارش مانند اتساع مجاری صفراوی ، درمان پولیپ ها ، تومورها و تخلیه کیست ها کمک کننده می باشد.
کلانژیوگرافی آندوسکوپیک عقب‌گرد یا ای‌آرسی‌پی (ERCP) از سرنام انگلیسی (Endoscopic Retrograde CholangioPancreatography) و به معنی تصویربرداری با جهت مخالف از مجاری صفراوی و پانکراس توسط اندوسکوپی است. واژه خلاف جهت از آنجا کاربرد دارد که اغلب برای تصویربرداری ایکس یک مادهٔ حاجب را از طریق لولهٔ گوارش یا خون وارد بدن کرده و تصویربرداری می‌کنند اما مجاری صفراوی در بدن از غدد درون لوزالمعده و کیسهٔ صفرا شروع و به درون دوازدهه وارد می‌شوند. در ای‌آرسی‌پی پزشک به کمک اندوسکوپی و پس از وارد شدن به لوله‌گوارش و رسیدن به محدوده مجاری در دوازدهه و قسمت انتهایی معده، به درون مجرای صفراوی ماده حاجب را تزریق می‌کند.
ای‌آرسی‌پی در تشخیص سنگ‌صفرا، زخم‌ها و مشکلات پس از یک تروما یا سرطان کاربرد دارد. هرچند امروزه تلاش می‌شود از روش‌های غیرتهاجمی مانند اکوگرافی و اندوسکوپی فراصوت بیشتر استفاده شود.